Tarihte Bugün - 3 Haziran

Franz Kafka (3 temmuz 1883 - 3 haziran 1924), 20'nci yüzyılın ve Alman modern edebiyatının önde gelen yazarlarındandır.

Yaşamı boyunca pek tanınmayan Kafka, yakın arkadaşı Max Brod'a verdigi vasiyetinde tüm yazdıklarının imha edilmesini rica etmişti.

Fakat Max Brod, Kafka'nın ölümünün ardından aksi yönde hareket ederek elindeki eserleri yayımlamaya başladı. Kafka, ölümünden sonra da olsa, dünyaca ünlü bir yazar haline geldi.

Eserlerinden özellikle dilimize 'Değişim' ya da 'Dönüşüm' adıyla çevrilen romanında işlediği konuyla 20'nci yüzyılın sanayi sonrası batı toplumun açmazını ve içine düştüğü yalnızlık sürecini çok iyi gözlemlemiş ve işlemiştir.

3 temmuz 1883'te orta sınıf bir Yahudi ailesinin ilk çocuğu olarak Prag'da dünyaya geldi. O zamanki milletler mozaiği olan Avusturya İmparatorluğu'na bağlı Bohemya Krallığı'nda yaşadı.

Anadil olarak ilk etapta Almanca konuşan Kafka ailesi, Çekçeyi de konuşabiliyordu. Ailenin en büyük çocuğu olan Kafka'nın iki erkek kardeşi (Georg ve Heinrich) küçük yaşta hayatlarını kaybettiler.

Kızkardeşleri Elli, Valli ve Ottla ise Nazi Almanya'sının organize ettiği Yahudi soykırımında öldü.

Kafka, 1889'da Fleischmark'ta Deutsche Kuabenschule'ye gitti. Çocukluğunda rol oynamış başlıca kişiler Fransız mürebbiye Bailly ve kahya kadın Marie Werner'di.

O sıralarda Prag'da genel olarak konuşulan dil Çekçeydi. Küçük yaşlarda da Çekçe konuşan Kafka gittiği Alman okullarının da etkisiyle Almanca'da ustalaştı. 1901'de Kinsky-Palais'taki Altstadter Deutscher Gymnasium'dan mezun oldu.

Karl Ferdinand Üniverstesi'ne kayıt yaptıran Kafka, kimya, hukuk, Alman edebiyatı derken hukukta kesin kararını kıldı ve 1906'da mezun oldu. Öğrenciliği sırasında Max Brod ile tanıştı.

1889'da tanıştığı Hugo Bergmann ile ömür boyu, Oscar Pollak'la 1904'e kadar süren dostluklar kurdu ve bu dönemde Nietzsche, Darwin ve sosyalizmden etkilendi. Yiddiş tiyatro çalışmalarında yer aldı ve bu çalışmalara destek verdi.

1906'da annesinin üvey kardeşi Richard Löwy'nin Prag'daki avukatlık bürosunda çalışmaya başladı. 1907 eylülüne kadar sulh hukuk ve ceza mahkemelerinde çalıştı.

1907'de özel sigorta ortaklığı Assicurazioni Generali'ye girdi. Daha sonra Prag Ticaret Akademisi'nde kurs alarak, yarı tüzel Prag İşçi Kaza Sigortası'nda memur olarak çalıştı. Sonra aynı şirketin hukuk danışmanı oldu.

Çocuksu yüzüyle Kafka kadınlara yakın olmaya çalıştı. 1912'de daha sonra sık sık mektuplaşacağı Felice Bauer ile tanıştı. 1920'lerin başında tanıştığı Milena Jesenska, 20 yıl sonra 1944'te Alman toplama kampında hayatını kaybedecekti.

1923'te ailesinin etkisinden kaçmak ve yazmaya konsantre olmak için Berlin'e taşındı. Orada da Dora Dymant adında bir sevgilisi oldu. Dora, Milena'dan şanslıydı Nazi Almanya'sına direndi ve 1952'de Londra'da öldü.

Kafka 1917'de verem olduğunu öğrendi. 1919'da geçirdiği ağır gripten dolayı hastaneye kaldırıldı. 1922'de emekli oldu, maddi durumu kötüydü ve sağlığı bozuluyordu. Son altı haftasını sanatoryumda geçirdi. 3 haziran 1924'te hayatını kaybetti.

Bazı eserleri

'Dönüşüm', 'Dava', 'Şato', 'Kayıp', 'Bir Savaşın Tasviri', 'Taşrada Düğün Hazırlıkları', 'Şarkıcı Josefine ya da Fare Ulusu', 'Ceza Sömürgesi', 'Çin Seddi', 'Bir Akademiye Rapor'

Günün diğer önemli olayları

1875: Carmen operasının yaratıcısı, Fransız besteci George Bizet yaşamını yitirdi.
1899: Besteci Johann Strauss hayata veda etti.
1912: İstanbul'un İshakpaşa semtinde çıkan yangında bin 111 ev, 118 dükkan, altı cami, üç hamam, beş okul kül oldu.
1925: Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı.
1925: ABD'li tanınmış aktör Tony Curtis hayata merhaba dedi.
1933: Sümerbank'ın kuruluşuna ilişkin kanun kabul edildi.
1935: Almanya düzenlenen binicilik yarışmalarında Sami Polatkan birinci oldu.
1957: Türkiye Güreş Milli Takımı serbest stilde dünya güreş şampiyonu oldu.
1963: Şair Nazım Hikmet Ran, Moskova'da 61 yaşındayken yaşama veda etti.
1964: Futbolun 'Ordinaryüs'ü Lefter Küçükandonyadis, Fenerbahçe-Beşiktaş arasındaki jübile maçıyla futbola veda etti.
1964: Kurtuluş Savaşı komutanlarından ve Genelkurmay başkanlarından, Kurucu Meclis Başkanı Orgeneral Kazım Orbay vefat etti.
1965: Edward White uzayda ilk yürüyüşü gerçekleştirdi.
1974: Ressam Fikret Mualla'nın Fransa'dan getirilen kemikleri, İstanbul Karacaahmet Mezarlığı'na gömüldü.
1977: Bülent Ecevit "Türk halkı bu düzeni değiştirmeye karar vermiştir, ben duralarsam beni de aşarak amacına erişir" dedi.
1983: İngiltere'de ABD Hava Kuvvetleri'ne ait üsleri protesto eden 752 kişi tutuklandı.
1989: Pekin'de Tienanmen Meydanı'ndaki büyük gösteriye asker müdahale etti: 2 bin civarında öğrenci öldü.
1992: Meclis Hayali İhracat Araştırma Komisyonu Başkanı, Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ı ifade vermeye çağırdı. Özal'ın başbakanlığı döneminde hayali ihracata imkan sağladığı ve soruşturmaları geciktirdiği öne sürülüyordu.
1995: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Aydın Güven Gürkan, Kilis, Yalova ve Karabük'ün il yapılması kararnamesini imzaladı. Sonra da uygulamanın haksızlık olduğunu söyleyerek bakanlıktan istifa etti.
1996: Birleşmiş Milletler himayesinde düzenlenen Habitat-II İnsan Yerleşimleri Konferansı'nın resmi açılışı İstanbul'da yapıldı.
2003: Gazeteci Ercan Arıklı, trafik kazasında vefat etti.

Teşekkürler