Herophilos (Herofilos) (MÖ. 335-280) ve Erasistratos (MÖ. 304-250) Kimlerdir?

Herophilos, İstanbul Boğazı’nın Anadolu yakasındaki Kalkedon’da doğdu. Mısır’daki İskenderiye’de bir okul kurarak Ptolemaios hanedanının hizmetine girdi. Antik dönem boyunca, Akdeniz kültürlerinde ölülerin kesilmesi veya parçalanmasına karşı güçlü bir tabu vardı. Herophilos ve öğrencilerine, ölülerin kutsallığını bozma ve otopsi yapma izni verildi. Onlar anatomik inceleme yapabilmek için bu tabuyu ihlal eden bilinen ilk Yunanlılar. Hatta istenmeyen suçlular üzerinde, “dirikesim” uygulamasını gerçekleştirmiş olma ihtimalleri var. Bu deneylerden elde ettikleri bulgular, insan anatomisi bilgisini geliştirmek bakımından çok işe yaradı. Herophilos’un ürettiği terminolojinin çoğu modern tıpta hala kullanılıyor. Öğrencisi Erasistratos, Herophilos’un bulgularını toparladı ve “pnöma”nın atardamarlar ve sinirler yoluyla geçtiğini savundu. Pnöma (Yunanca “nefes”) vücudun çoğunu çalıştıran ve yaşam gücü olarak düşünülen bir madde. Ruh ya da cevher olarak da bilinir. Erasistratos, pnömanın akciğerler vasıtasıyla havadan çekildiğini ve atardamarlardan gönderildiğini varsaydı. Arıtılan pnöma nihayet beyne ulaştığında vücudu kontrol etmek ve hissedebilmek için sinirler yoluyla vücudun tamamına gönderiliyordu.